Thân thế bà Nguyễn Thị Bích Châu
Bà là con gái một đại thần họ Nguyễn và là cung phi của Trần Duệ Tông, quê ở xã Bảo Lộc, huyện Hải Hậu, Nam Định ngày nay.
Theo “Truyền kì tân phả“, thuở nhỏ bà được cha mẹ chăm sóc, dạy cho cả văn lẫn võ. Năm 1373, bà được vua Duệ Tông tuyển làm cung phi và nhờ thơ văn mà được vua ban hiệu là Phù Dung.
Hành trạng Nguyễn Thị Bích Châu
Lúc bấy giờ, triều Trần suy thoái, quan lại tham nhũng, quân tướng không được luyện tập, chấn chỉnh. Bà dâng vua bản “Kế minh thập sách” đề nghị trừng trị bọn tham quan ô lại cho dân được yên, mở rộng ngôn luận, nghe lời nói thẳng, chấn chỉnh việc học, tổ chức lại quân đội, đề cao nhân tài, …
Vua Trần rất khen ngợi, nhưng chưa kịp thực hiện.
Năm 1377, Trần Duệ Tông cầm quân đi đánh Champa, đến cửa biển Kì La, gặp sóng to gió lớn, thuyền sắp đắm. Bà đi theo vua, đã tự nguyện hiến thân mình, nhảy xuống nước, thuyền vua lại đi được. Sau đó vua Trần Duệ Tông cũng tử trận.
Gần 100 năm sau, vua Lê Thánh Tông chỉ huy quân đi đánh Champa qua cửa Kì La, nghe chuyện của bà bèn bày đồ tế lễ cầu được toàn thắng. Sau khi thắng trận trở về, vua Lê Thánh Tông đã cho xây điện lớn thờ bà và phong là Chế Thắng phu nhân.