”Cái bất hạnh đối với một họa sĩ là để cho lý thuyết lấn bước thực hành”.
Léonard De Vinci.
Hình vẽ nét có quan hệ chặt chẽ với tranh sơn, vừa vì nó là mặt nền của tranh sơn, vừa vì nó tự chứng minh tài khéo léo và tính khí của họa sĩ vì nó cho thấy quá trình sáng tạo của nghệ sĩ. Không kể phấn màu và mực, hình vẽ nét có thể được thực hiện bằng bút chì, phấn, than, than chì và bằng mũi dùi. Những giới hạn của vật liệu sử dụng, kể về tính dễ vận dụng và màu sắc, làm cho hình vẽ nét có lẽ là phương tiện trừu tượng nhất trong tất cả các kỹ thuật mỹ thuật và là phương tiện ít phù hợp nhất để tạo ảo ảnh. Tuy nhiên đó lại là phương pháp nhanh nhất và tiết kiệm nhất để chuyển tả những chi tiết được mắt nhìn thấy, để diễ đạt cảm xúc và biến khái niệm thành hình thể.
Trong một bức vẽ nét, ý đồ thẩm mỹ đầu tiên có lẽ là xác định, một cách ý thức hay bằng trực giác, vị trí của một hình ảnh đối với cái nền hay cái khung. Những khoảng trống quanh hình ảnh bị cô lập quả là có góp phần xác định bốc cục cung với tính chất là những ”hình thể đối nghịch”, và cũng là một phương tiện để tạo ra ấn tượng của sự cảm nhận về mặt không gian. Ảo tưởng quang học đó không phải là đặc thù của những cách thể hiện biểu hình mà còn có giá trị đối với nghệ thuật trừu tượng, vì dấu hiệu nhỏ nhặt nhất vạch trên một bề mặt trống cũng được nhận thức trước bề mặt đó. Tuy nhiên, khi hình vẽ không phải là đường nét và khi các khối sẫm màu tách riêng các mảng trắng trên mặt giấy ra, thì, tới phiên chúng, các mảng trắng này lại tách riêng các hình diện.
Với một số phương tiện sử dụng để vẽ ét, khó mà có được những mảng có giá trị phân biệt về sắc độ, do đó phải cần tới những nét gạch, nó cho phép gợi ý một cách hiệu quả những hình diện khác nhau cũng như kết cấu các bề mặt. Để cho hình thể được chính xác và rõ ràng, hình vẽ ét phù hợp một cách hoàn hảo ếu người ta bỏ qua chiều sâu trong không gian. Những phương tiện thích hợp nhất để tạo nên ấn tượng bóng ánh sáng và ảo ảnh hình khối là pấn và than mà người ta chà lên giấy ở cạnh lớn nhất và trải bằng ngón tay.
Dù yếu tố chủ yếu của nó là đường hay mảng, hình vẽ nét luôn luôn có một dáng vẻ riêng và sức mạnh diễn đạt không thể chối cãi. Hình vẽ nét với phấn màu, nhất là trên giấy màu, thể hiện không gian và hình khối rát tuyệt vì hợp sắc của giấy cho phép chuyển từ nét điểm xuyết bằng màu trắng sang những phần tôi bằng phấn dễ dàng. Mặt nền tốt nhất là giấy làm bằng sợi gai dầu hay giẻ rách vì giấy làm bằng bột gỗ sẽ vàng đi nhanh. Để vẽ bằng than chì vốn đòi hỏi bề mặt thật nhẵn, người ta nhúng giấy trong một dung dịch keo.
Hình vẽ nét là một ngôn ngữ tiện lợi để cho một tư tưởng thành hình thể, thực hiện nhiều biến hóa về một chủ đề, theo sát óc tưởng tượng, nắm bắt một chuyển động trong trạng thái tự nhiên hay để cố xác định hình thể và cấu trúc của không gian. Thường thì các họa sĩ vẽ nét chỉ là để rèn luyện thủ pháp hay chỉ vì vui thú. Nhưng một số những bức vẽ nét được thực hiện như một tác phẩm nghệ thuật giống như một tranh sơn, hay được dùng làm ”bản thảo” cho bạn bè hay người đặt vẽ xem. Mục đích cuối cùng của bức vẽ có thể xác định sự lựa chọn phương tiện; một số cần thực hiện nhanh, một số khác cần chi tiết tinh vi.
Than vẽ, bằng gỗ cây liễu thì tốt nhất, là vật liệu cổ xưa nhất được dùng vẽ nét. Mũi trâm, bằng chì hoặc bạc, thừa kế ngòi viết của người cổ đại, rất được ưa chuộng trong thời Phục Hưng; nó được thay thế bằng bút chì, cứng hoặc mềm hơn và có nhiều sắc độ hơn. Bút chì ”Conté” là bút chì cứng, không nhờn, tiện lợi cho các bức khảo họa về sắc độ và kết cấu. Chúng gồm một hỗn hợp than chì và đất sét nhuộm bằng màu đất son đỏ hay mồ hóng. Phấn màu rất được các họa sĩ Baroque ưa chuộng, họ dùng để vẽ trên giấy màu nhiều nhất.