Minh Tân tiểu thuyết 1910 – 03 – Cách buôn bán

Nghề buôn bán, hoặc là lúa gạo, hàng hóa, hay là theo việc buôn bán như nhà hàng, thì trong các cuộc ấy phải cho thông thạo. Trong tiệm hay là trong nhà hàng, sắp đặt hàng hóa ra thể nào coi cho đặng? Còn sự mua hay là bán. Phải hay chiêu hiền đãi sĩ, phải tập cách ăn, cách ở, và giọng nói giọng cười cho nhỏ nhơi, thì bạn hàng thấy ăn ở nhỏ nhoi, thì ai ai cũng muốn đến đặng mà mua bán với người tử tế, cho nên lời tục: Hễ ngọt mật thì chết ruồi; phải cho biết cách chìu lòn, phải ăn ở cho mềm mỏng đặng mà quến mối hàng cho đông, hễ nghề buôn bán phải cho bặt thiệp, miệng bằng tay, tay bằng miệng, miệng nói chơn đi tay lấy mới đặng cho.

Khi có khách thương mãi đến mua bán cùng mình thì phải cho có ý chỉ, cho kỹ lưỡng, hoặc cho cẩn thận lời ăn tiếng nói, phải nói ngon nói ngọt bán cho đặng, mà lấy lời cho mình, phải hết lòng rù quến người thương mãi đặng đến mà mua bán với mình cho đông.

Còn sự mua phải cho thông thạo giá hàng hóa, phải cho rõ biết giá cao giá thấp, phải làm sao, mua cho rẻ, lại phải xin Commission đặng giá hàng nó rẻ mình bán mới có lời phải có ý chỉ coi hàng hóa đồ mới hay là đồ lâu năm, hễ khi nào mua lầm đồ lâu năm thì phải lỗ của mình, nên con mắt cho lanh, cho biết mấy việc ấy mới đặng, phải dò trong lóng đục coi người trên thế hay cần dùng sự gì thì mình phải mua món ấy bán cho thường đừng cho hút món thiên hạ cần dùng nhiều, nếu mà hút thì phải mất mối hàng, phải lỗ của mình?

Phải ăn cần ở kiệm, phải ráng công coi trong coi ngoài cho tử tế, phải siêng năng đặng mà coi hàng hóa, thứ nào còn nhiều món nào còn ít, phải cho biết hết thảy trong nhà hàng thiếu món gì, đủ món gì, vậy phải hết lòng lo lắng.

Còn sự sổ mua, sổ bán thâu xuất làm ra thể nào, cho mình ngó vô cho biết ngày nay bán món gì, bao nhiêu, còn lại bao nhiêu, bán ngày nay đặng bao nhiêu tiền bạc, xuất hết bao nhiêu, tóm cộng lại là bao nhiêu, xuất, nhập, tồn, lỗ, lời.

Tôi nói sơ qua một đôi điều chớ kể ra theo việc buôn bán thì không sức mà viết vô đây nói tắt đặng nhắc lại cho bạn đồng ban nhớ mà thôi.

Lại có nhiều người làm đầu-gia thay mặt cho kẻ khác, chẳng lo việc bổn phận để lo cờ bạc đào đĩ, thâm vốn của chủ. Ấy chẳng những làm xấu cho tổ tông mà lại làm nhơ cho tiếng con nhà Annam, người Dị quốc hay chê rằng láo xược gian giảo. Của người ta giao cho mình làm ăn buôn bán thì phải coi như của thánh, phải kính giữ nghiêm nhặt chẳng nên sơ lậu mất một đồng điếu không phép. Quan Pháp sắm tòa và khám đường chẳng phải để phạt chó heo, mà để bỏ tù giam cầm những quân gian giảo sang đoạt của người mà chớ?

Nguyễn Văn Lành.

Viết một bình luận

error: Content is protected !!